ਫਰੀਦਾ ਦਰ ਦਰਵੇਸੀ ਗਾਖੜੀ ਚਲਾਂ ਦੁਨੀਆਂ ਭਤਿ ॥
ਬੰਨਿ੍ਹ ਉਠਾਈ ਪੋਟਲੀ ਕਿਥੈ ਵੰਞਾ ਘਤਿ ॥ਭਗਤ ਫ਼ਰੀਦ ਜੀ
ਸਲੋਕ ਅੰਗ ੧੩੭੮ (1378)
ਫਰੀਦ ਜੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੇ ਦਰ ਦੀ ਫ਼ਕੀਰੀ ਕਰਨੀ ਬਹੁਤ ਔਖੀ ਕਾਰ ਹੈ । ਮੈਂ ਵੀ ਹੋਰਨਾਂ ਦੁਨੀਆਦਾਰਾਂ ਵਾਂਗ ਫਿਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ । ਮੋਹ ਮਾਇਆ ਦੀ ਨਿੱਕੀ ਜਹੀ ਗੰਢ ਮੈਂ ਵੀ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਚੁੱਕੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਸੁੱਟ ਕੇ ਕਿਥੇ ਜਾਵਾਂ?
16 ਮਾਰਚ, 1846 : ਲਾਹੌਰ ਦਾ ਅਹਿਦਨਾਮਾ ਸਿੱਖਾਂ ਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ
ਪਹਿਲਾ ਐਂਗਲੋ-ਸਿੱਖ ਯੁੱਧ, ਸਿੱਖਾਂ ਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਈ ਜੰਗ ਸੀ । ਇਸ ਜੰਗ ਵਿਚ, ਡੋਗਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਗਦਾਰੀਆਂ ਕਰਕੇ, ਖਾਲਸਾ ਫੌਜ ਅੰਗਰੇਜਾਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਹਾਰ ਗਈ ।
ਇਸ ਹਾਰ ਉਪਰੰਤ 16 ਮਾਰਚ, 1846 ਨੂੰ ‘ਲਾਹੌਰ ਦਾ ਅਹਿਦਨਾਮਾ’ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ । ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਤਲੁਜ ਅਤੇ ਬਿਆਸ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਦੋਆਬ ਦਾ ਖਿੱਤਾ ਜੰਗ ਦੇ ਖਰਚੇ ਵਜੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦੇਣਾ ਪਿਆ । ਇਸ ਸੰਧੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਾਹੌਰ ਉੱਤੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਦਾ ਰਾਜ ਸਿਰਫ ਨਾਮ ਨੂੰ ਬਚਿਆ, ਪਰ ਅਸਲ ਵਿਚ ਹਕੂਮਤ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੀ ਹੀ ਚੱਲੀ ।
.
