ਫਰੀਦਾ ਸੋਈ ਸਰਵਰੁ ਢੂਢਿ ਲਹੁ ਜਿਥਹੁ ਲਭੀ ਵਥੁ ॥
ਛਪੜਿ ਢੂਢੈ ਕਿਆ ਹੋਵੈ ਚਿਕੜਿ ਡੁਬੈ ਹਥੁ ॥ਭਗਤ ਫ਼ਰੀਦ ਜੀ
ਸਲੋਕ ਅੰਗ ੧੩੮੦ (1380)
ਭਗਤ ਫ਼ਰੀਦ ਜੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ – ਉਹੀ ਸੋਹਣਾ ਤਲਾਬ ਲੱਭ, ਜਿਸ ਵਿਚੋਂ ਅਸਲ ਚੀਜ਼ – ਗੁਰਮਤਿ ਦਾ ਨਾਮ-ਰੂਪੀ ਮੋਤੀ ਮਿਲ ਪਏ। ਐਵੇਂ ਮਨਮੱਤ ਦੇ ਛੱਪੜ ‘ਚ ਭਾਲਿਆਂ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ, ਉਥੇ ਤਾਂ ਚਿੱਕੜ ਵਿਚ ਹੀ ਹੱਥ ਡੁੱਬਦਾ ਹੈ ।
12 ਜਨਵਰੀ, 1797 : ਸ਼ਾਹ ਜ਼ਮਾਨ ਦਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਤੇ ਹਮਲਾ
ਅਫ਼ਗਾਨੀ ਹਮਲਾਵਰ ਸ਼ਾਹ ਜ਼ਮਾਨ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਉਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ । ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਨੂੰ ਲੁੱਟਣ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਤੀਜੇ ਹਮਲੇ ਦੌਰਾਨ 12 ਜਨਵਰੀ, 1797 ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਵਿਖੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਜੰਗ ਹੋਈ।
ਸਿੱਖ ਯੋਧੇ ਜਦੋਂ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ‘ਤੇ ਜਾ ਚੜ੍ਹੇ ਤਾਂ ਚਾਰ ਘੰਟੇ ਵਿਚ ਹੀ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਅਫ਼ਗ਼ਾਨ ਫ਼ੌਜਾਂ ਮੁਕਾ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਸ਼ਾਹ ਜ਼ਮਾਨ ਨੇ ਫ਼ੌਜ ਨੂੰ ਭੱਜਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ 20 ਮੀਲ ਤਕ ਪਿੱਛਾ ਕਰਕੇ ਹੋਰ ਸੈਂਕੜੇ ਅਫ਼ਗ਼ਾਨੀ ਵੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੇ।
