ਸਲੋਕੁ ॥
ਕਬੀਰਾ ਧੂਰਿ ਸਕੇਲਿ ਕੈ ਪੁਰੀਆ ਬਾਂਧੀ ਦੇਹ ॥
ਦਿਵਸ ਚਾਰਿ ਕੋ ਪੇਖਨਾ ਅੰਤਿ ਖੇਹ ਕੀ ਖੇਹ ॥੧੭੮॥ਭਗਤ ਕਬੀਰ ਜੀ
ਸਲੋਕ ਅੰਗ ੧੩੭੪ (1374)
ਕਬੀਰ ਜੀ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਮਿੱਟੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰ ਕੇ ਇਕ ਨਗਰੀ ਵਸਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਿਵੇਂ ਪੰਜ ਤੱਤ ਇਕੱਠੇ ਕਰ ਕੇ ਕੁਦਰਤਿ ਨੇ ਇਹ ਸਰੀਰ ਰਚਿਆ ਹੈ ।
ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਸਰੀਰ ਚਾਰ ਕੁ ਦਿਨ ਸੋਹਣਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਆਖ਼ਰ ਜਿਸ ਮਿੱਟੀ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਉਸ ਮਿੱਟੀ ਵਿਚ ਹੀ ਰਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
5 ਮਾਰਚ, 1716 : ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਬਹਾਦਰ ਅਤੇ ੭੪੦ ਸਾਥੀਆਂ ਦਾ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਾਕਾ
ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ, 5 ਮਾਰਚ, 1716 – ਜਦੋਂ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਬਹਾਦਰ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਾਥੀ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਲਾਲਚ ਜਾਂ ਮੌਤ ਦੇ ਡਰ ਨੂੰ ਠੋਕਰ ਮਾਰੀ ਪਰ ਧਰਮ ਨਹੀਂ ਹਾਰਿਆ ।
੫ ਮਾਰਚ, ੧੭੧੬ ਨੂੰ ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਬਹਾਦਰ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ੭੮੦ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਾਥੀ ਸਿੰਘਾਂ ਨਾਲ ਚਾਂਦਨੀ ਚੌਂਕ ਵਿਖੇ ਕਤਲੇਆਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸੱਤ ਹਿੱਸਿਆਂ ‘ਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ੧੦੦ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਕਤਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਟੋਲੀਆਂ ‘ਚ ਕੋਤਵਾਲੀ ‘ਚ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਕਿ ਸਿੱਖੀ ਛੱਡ ਕੇ ਇਸਲਾਮ ਕਬੂਲ ਲਵੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਜਾਨ ਬਖਸ਼ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਇਹ ਕਤਲੇਆਮ ਸੱਤ ਦਿਨ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ਇਹ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਅਤੇ ਅਣਖ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦਿਆਂ ਜਾਲਮ ਦੀ ਈਨ ਨਾ ਮੰਨਦੇ ਹੋਏ, ਸ਼ਹੀਦੀ ਪਾਉਣੀ ਕਬੂਲ ਲਈ ਪਰ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਨੇ ਵੀ ਇਸਲਾਮ ਕਬੂਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।
ਇਹ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ‘ਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਸੂਰਵੀਰਤਾ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰੀ ਦਾ ਉਹ ਸੁਨਹਿਰੀ ਪੰਨਾ ਹੈ, ਜੋ ਕੌਮ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣਤਾ, ਅਣਖ ਅਤੇ ਜਜ਼ਬੇ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਭਰਦਾ ਹੈ।
